- اگر در حال نوشتن پایان نامه ارشد خودتان هستید
- اگر به تازگی وارد مقطع کارشناسی ارشد شده‌اید
- اگر از نوشتن پایان نامه ارشد هیچ چیز نمیدانید
- اگر برای نوشتن پایان نامه استرس دارید
- اگر نمیدانید از کجا باید شروع کنید
اینجا همان جایی است که باید باشید! توصیه می‌کنم همین الان 15 دقیقه وقت بگذارید و تا انتهای این نوشتار را بخوانید. اما چرا؟
اکثر دانشجویان ارشد در امر پژوهش و نوشتن پایان نامه ارشد بی‌تجربه هستند و همین بی‌تجربگی آنها باعث می‌شود که آنها دچار دوباره کاری‌های متعددی بشوند. همین می‌شود که حدود 40 درصد دانشجوها وقتی به خوشان می‌آیند می‌بینند که برخلاف انتظارشان، چندسال است معطل نوشتن پایان‌نامه هستند!
ما در موسسه پیدا، یک فرمول هفت مرحله‌ای برای نوشتن پایان نامه ارشد طراحی کرده‌ایم؛ این فرمول تابحال به صدها دانشجو و طلبه کمک کرده تا مسیر نوشتن پایان نامه خودشان را بدون اینکه مرتکب اشتباهات رایج بشوند طی کنند. نام این فرمول “هفت‌خان تندپژوهی” است. در این نوشتار شما با این فرمول آشنا می‌شوید.
خان اول: انتخاب موضوع پژوهش
زمان انتخاب موضوع پایان نامه ارشد که فرا می‌رسد، افراد به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
دسته اول در انتخاب موضوع ناتوان هستند و هر موضوعی را که به استاد پیشنهاد می‌دهند، رد می‌شود!
دسته دوم موضوع را انتخاب می کنند، تایید هم می‌شود، پروپوزال هم می نویسند، اما بعد از چند ماه می بینند که ای دل غافل! این موضوع منابع کمی دارد، یا اینکه قبلاً کار شده و تکراری است.
دسته سوم موضوع را انتخاب می کنند، پایان نامه را هم می‌نویسند و مدرکشان را هم دریافت می کنند. اما کاربردی‌ترین دستاورد تلاش یک یا دو ساله آنها می‌شود پایه مانیتور کارکنان دانشگاه! اما چرا؟ به این علت که بلد نبودند یک موضوع کاربردی انتخاب کنند.
گروه چهارم چه کسانی هستن؟
دسته چهارم افرادی هستند که انتخاب موضوع حرفه‌ای را یاد گرفته‌اند، بدون اتلاف وقت موضوعی را انتخاب می کنند که سریع مورد تایید اساتید قرار می‌گیرد؛ از طرفی میدانند چه موضوعی را انتخاب کنند که منبع داشته باشد و قبلاً هم کار نشده باشد.
از همه مهمتر، این گروه یاد گرفتند که چطور می‌توانند موضوعی را انتخاب کنند که کاربردی باشد.
چرا انتخاب موضوع کاربردی مهم است؟
انتخاب یک موضوع کاربردی برای پایان نامه ارشد اهمیت زیادی دارد، چرا که:
- سرعت پژوهش شما را بالا می‌برد
- کیفیت پژوهش شما را بالا می‌برد
- ساختارسازی برای ارائه مباحث پژوهش را تقویت می‌کند
- می‌تواند ظرفیت اقتصادی برای شما ایجاد کند
- سابقه خوبی برای شما محسوب می‌شود
- می‌تواند سبب پیشنهادات شغلی برای شما بشود
- باعث شکل گیری ارتباطات مفیدی با گروه‌ها و سازمان‌ها می‌شود
اما اگر موضوع پایان نامه ارشد به خوبی انتخاب نشود، پژوهش شما احتمالاً تبدیل به یک پژوهش مرده می‌شود. متأسفانه در روزگاری زندگی می‌کنیم که پژوهش‌ها غالباً مرده هستند و روح ندارند!
یک موضوع خوب چه ویژگی هایی دارد؟
یک موضوع خوب باید:
- دقیق، شفاف و هدفمند باشد
- ظرفیت پژوهش داشته باشد
- در مسیر اهداف زندگی و چشم انداز شما باشد تا بتوانید با انگیزه کافی، وقت و تلاش مناسبی را صرف آن بکنید
- نیازی از نیازهای واقعی شما و یا جامعه را حل کند و انتخاب آن از بین هزاران موضوع دیگر مستدل و قابل دفاع باشد
روش انتخاب موضوع حرفه ای برای پایان نامه ارشد چیه؟
ما در موسسه پیدا، یک فرمول کاربردی برای انتخاب موضوع حرفه‌ای طراحی کرده‌ایم. تا امروز، دانشجوهای زیادی توانسته‌اند به کمک این فرمول موضوعات جذاب و کاربردی را در رشته خودشان پیدا کنند.
در تصویر بالا شش گام این فرمول را مشاهده می‌کنید. اگر تصمیم دارید یک موضوع کاربردی و جدید برای پایان نامه ارشد خودتان انتخاب کنید، حتماً از این فرمول استفاده کنید.
جهت مطالعه جزئیات هر شش گام فرمول بالا، میتوانید نوشتار جامع صفر تا صد انتخاب موضوع پژوهش را مطالعه کنید.
خان دوم: ترسیم ابزار شبکه مسائل پایان نامه ارشد
دومین خان فرمول هفت‌خان برای نوشتن پایان نامه ارشد، استفاده از ابزار شبکه مسائل است. جالب است بدانید که این ابزار در هیچ دوره پایان نامه نویسی دیگری تدریس نمی‌شود.
این در حالی هست که این ابزار تاثیر فوق العاده‌ای بر روی سرعت و کیفیت پایان نامه شما دارد.
ابزار شبکه مسائل دقیقاً چه کار می‌کند؟
شبکه مسائل یک نمودار آماده است که در ارتباط با موضوع پایان نامه ارشد شما، ده‌ها پرسش را از ابعاد متفاوتی مطرح می‌کند.
این سوالات به شما کمک می‌کنند تا به موضوع خودتان به صورت جامع نگاه کنید و ابعادی از موضوع خودتان را ببینید که تا قبل از این کاملاً برایتان ناشناخته بودند.
شبکه مسائل مثل یک جعبه ابزار برای حل مسأله است. در مواجهه با هر مسأله، میتوانید ابتدا شبکه مسائل آن را ترسیم کنید تا نگاه جامعی به آن موضوع پیدا کنید و سپس با استفاده از این نگرش جامع و پرسش‌های راه‌انداز فکر، به حل مسأله خودتان بپردازید.
ابزار شبکه مسائل چه فوایدی دارد؟
- راه اندازی تفکر در هنگام شروع کار و کل مسیر
- دستیابی به نگاه سیستمی، جامع و چندبعدی نسبت به موضوع
- فهم ضرورت و اهمیت موضوع اصلی یا فرعی
- کمک به شناسایی عناوین مختلف
- کمک به طراحی نقشه محتوایی ارائه پژوهش (هندسه و فهرست و ساختار)
- منبع یابی جامع و گسترده و عمیق و هدفمند
- شناسایی پیش فرض های پژوهش (مقدمات، مفاهیم، پیش نیازها و لوازم)
- شناسایی مجموعه مسائل و متغیرها و تاثیرگذارهای مرتبط
- افزایش خلاقیت و کل نگری و تفکر انتقادی
- تقویت نگاه راهبردی و شناسایی رابطه ها
- تقویت نگاه مثبت نگری، امیدواری، واقع بینی و باورمندی
- تقویت مدیریت پژوهش (هدفمندی، فرصت شناسی، اولویت شناسی و …)
ابزار شبکه مسائل را کجا می توانم یاد بگیرم؟
اکثر شرکت کنندگان دوره‌های تندپژوهی موسسه پیدا، بعد از یادگیری ابزار شبکه مسائل از کاربرد این ابزار به وجد می‌آیند. اگر شما هم دوست دارید از این ابزار فوق‌العاده برای نوشتن پایان نامه خودتان استفاده کنید، میتوانید نوشتار جامع ابزار سرّی شبکه مسائل را مطالعه کنید.
خان سوم: دیده بانی –منبع یابی حرفه‌ای و کاربردی
وقتی شروع به نوشتن پایان نامه ارشد می‌کنید ایده‌های متعددی به ذهن شما می‌آید. در این مواقع، اکثر افراد با ذوق و شوق فراوان شروع به حرکت در راستای تحقق این ایده‌ها می‌کنند.
قسمت تلخ ماجرا اینجاست که کمی بعد، این افراد متوجه می‌شوند که قبل از آنها یک نفر دیگر روی این ایده کار کرده است، آن هم با کیفیت بیشتر!
جلوی هدر رفتن عمرت رو بگیر!
کسی که دیده بانی و منبع یابی حرفه ای را بلد نباشد:
- موضوعات اشتباهی را انتخاب می کند و با تصور اینکه این موضوع واقعاً جدید است، زمان زیادی را از دست میدهد.
- نمی‌تواند وجه تمایز پژوهش خودش با سایر پژوهش های انجام شده در آن زمینه را مشخص کند.
- چون در منبع‌یابی ضعف دارد نمی‌تواند به صورت کامل روی موضوع پژوهش خودش مسلط بشود.
- از اندیشه و تفکر دیگران بی‌بهره می‌شود و به افکار خودش محدود می‌شود در حالی که با منبع یابی می توانست پژوهشی را ارائه بدهد که در امتداد و تکمیل کننده کار گذشتگان باشد.
یک منبع خوب چه ویژگی هایی دارد؟
جناب آقای اسلام پور کریمی در کتاب خودآموز مقدمات پژوهش، هفت ویژگی برای یک منبع خوب ذکر کرده اند:
- اثر دست اول باشد
- شخصیت نویسنده اعتبار و شهرت بیشتری داشته باشد
- نویسنده اهل تعصب یا مصامحه یا کم‌دقت نباشد
- آخرین ویرایش اثر باشد
- اثر اتقان بیشتر و استدلال بهتری داشته باشد
- اثر جامعیت داشته باشد
- محققان بعدی در تحقیقات خود بدان ارجاع داده باشند
فرمول موسسه پیدا برای منبع‌یابی حرفه‌ای چیست؟
بعد از آزمون و خطاهای بسیار، ما موفق شدیم یک فرمول جامع برای منبع‌یابی پایان نامه ارشد طراحی کنیم. این فرمول به شما کمک می‌کند تا دچار مشکلاتی که بالاتر ذکر شد نشوید.
در این تصویر گام به گام اقدامات فرمول جامع منبع یابی پیدا را مشاهده می کنید:
اگر گام به گام این فرمول را با جدیت طی کنید، میتوانید نسبت به دیگران زمان بسیار کمتری را صرف منبع‌یابی کنید، آن هم با کیفیت خیلی بیشتر!
فرمول جامع دیده‌بانی و منبع‌یابی شامل این مراحل می‌شود:
- کلیدواژه یابی
معرفی 8 ابزار کارآمد ایرانی و بین‌المللی که به شما کمک می‌کند کلیدواژه‌های جدید و متفاوتی را پیدا کنید و از زاویه‌های مختلف به آن موضوع نگاه کنید. - مسیرهای سه‌گانه دیده‌بانی
سه مسیر اصلی دیده‌بانی عبارتند از:
الف. محیط وب
ب. متخصصین
ج. کتابخانه‌های حقیقی - در این گام بیش از 40 منبع، سایت، نرم‌افزار و روش به شما معرفی می کنیم تا هیچ دغدغه‌ای برای پیدا کردن منابع مورد نیازتان نداشته باشید!
- اعتبارسنجی و اولویت‌سنجی
- مکمل ها
بهترین راهکار برای از دست ندادن منابع مهم چیست؟
اگر می‌خواهید همه منابع مهم مرتبط با پایان نامه ارشد خودتان را شناسایی کنید و هیچ منبعی از چشم شما دور نماند، توصیه می کنم حتماً نوشتار جامع 4 گام برای منبع‌یابی را مطالعه کنید.
خان چهارم: معماری پژوهش – طراحی و تنظیم محتوا
خوب، بعد از اینکه با فرمول جامع دیده‌بانی همه منابع مرتبط با موضوع پایان نامه ارشد خودتان را پیدا کردید نوبت می‌رسد به مطالعه این منابع. درست است؟
خیر؛ این کار کاملاً اشتباه است!
همین اشتباهات کلیشه‌ای است که وقت شما را در هنگام نوشتن پایان نامه ضایع می‌کند و وقتی به خودتان می‌آیید می‌بینید که چهارسال گذشته و هنوز کارتان به سرانجام نرسیده!
اگر از ابتدای راه، نقشه راه روشنی نداشته باشید و ندانید که دقیقاً به دنبال چه اطلاعاتی می‌گردید و چه داده‌ای را باید در چه جایی قرار بدهید، دچار مشکلات متعددی خواهید شد.
اگر خان چهارم را طی نکنید چه اتفاقی می‌افتد؟
- در دریایی از اطلاعات گم خواهید شد.
- صدها فیش برمیدارید و با دریایی از اطلاعات مواجه می‌شوید که مدیریت آنها ما را سر در گم می‌کند.
- پس از مطالعه منابع، با سؤالات جدیدی مواجه می‌شوید که در ابتدای راه به آنها توجه نداشتید و به همین خاطر باید کل منابع را از نو مرور کنید.
- به دلیل نداشتن نقشه راه معین، دچار برخوردهای متفاوتِ بی‌حساب با مطالب می‌شوید و در عمل، بسیاری از مطالب به درد بخور، جا می‌ماند و برخی از مطالب به درد نخور، وقت ما رو در فیش برداری می‌گیرد.
راه نجات کجاست؟!
خان چهارم که خان معماری پژوهش است طراحی شده تا به شما کمک بکند دچار این اشتباهات و دوباره کاری‌ها نشوید و بتوانید با سرعتی بسیار بیشتر از سایر دانشجویان، یک پایان نامه ارشد کاربردی و با کیفیت را ارائه کنید.
این مشکلات و مشکلاتی دیگر، ضرورت روشمندی مواجهه با منابع را تبیین می‌کند. در این خان، شما به کمک اجمالی خوانی و مرور کلی منابع موجود، به معماری و تنظیم ساختار کلی محتوای پایان نامه خودتان می پردازید.
این ساختار به شما کمک می کند تا مواجهه روشمندی با منابع و فیش‌های موجود داشته باشید و با سرعت پژوهش خودتان را جلو ببرید.
تنظیم معماری پژوهش چه فوایدی دارد؟
تنظیم ساختار کلی پایان نامه ارشد در خان چهارم، پنج مزیت مهم برای شما به همراه دارد:
- سرعت چندبرابری
- جامعیت و تسلط کل به جزء
- صرفه جویی در زمان و هزینه و انرژی
- هدفمندی و تمرکز خورشیدی
- روانی و قابل فهم بودن پژوهش
چطور می‌توانم معماری ساختار پایان نامه خودم را انجام بدهم؟
برای ترسیم معماری پژوهش و نقشه کلی پایان نامه ارشد خودتان می توانید از فرمول خان چهارم موسسه پیدا استفاده کنید.
در این فرمول، در گام اول اجمالی خوانی ویژه منابع فیزیکی و اجمالی خوانی ویژه منابع دیجیتالی را آموزش می‌بینید.
در گام دوم ترسیم مایندمپ (نقشه ذهنی) را آموزش می‌بینید و در گام سوم، چندین قالب آماده دریافت می کنید که میتوانید از آنها برای طراحی ساختار پایان نامه خودتان استفاده کنید.
برای اطلاع از جزئیات هر یک از این مراحل میتوانید نوشتار جامع 0 تا 100 معماری پژوهش را مطالعه کنید.
خان پنجم: نقشه عملیات و طرحنامه نویسی
ما برای حل یک مسأله، به یک نقشه عملیات نیاز داریم تا در هر مرحله دقیقاً بدانیم که داریم چکار می‌کنیم و باید چه بکنیم. طرحنامه یا پروپوزال، همان نقشه عملیات پایان نامه ارشد ماست.
طرحنامه بخش‌های متعددی دارد که بسیاری از این بخش‌ها را تا اینجا به شما معرفی کردیم. به عنوان نمونه یکی از قسمت‌های طرحنامه، منابع است که در بخش دیده‌بانی، بررسی شد. بخش دیگر، سؤالات اصلی و فرعی است که در بخش معماری پژوهش و شبکه‌مسائل، مطرح شد.
تنظیم یک طرحنامه حرفه‌ای چه فوایدی برای شما دارد؟
فایده طرحنامه فقط به دست آوردن یک نقشه عملیات نیست. یک طرحنامه حرفه‌ای به شما کمک می‌کند که قبل از انجام پایان نامه ارشد خودتان، به مراکز علمی و پژوهشی ثابت کنید که پژوهش شما یک پژوهش قابل قبول است و آنها می‌توانند روی پژوهش شما سرمایه‌گذاری کنند.
طبیعتاً اگر یک پروپوزال قوی ننویسید، نمی‌توانید مراکز پژوهشی را نسبت به ضرورت و اهمیت پژوهش خودتان، آگاه کنید و در نتیجه، موقعیت‌های شغلی یا مدارج علمی را از دست می‌دهید.
البته باید توجه داشت که ممکن است در مسیر حل مسأله پژوهشی، بارها طرحنامه تغییر کند ولی در هر صورت ضرورت حرکت با نقشه روشن، قابل انکار نیست و تهیه یک طرحنامه در ابتدای کار یک اقدام ضروری است.
طرحنامه دقیقاً چه زمانی باید تنظیم شود؟
بهتر است که طرحنامه را بعد از اجمالی خوانی و قبل از شروع فیش برداری تنظیم کنید. چرا که ممکن است طرحنامه شما تصویب نشود و در این صورت باید زحمت فیش‌برداری را دوباره متحمل بشوید!
البته گاهی مسیر حل مسئله روشن نیست و مجبور هستید قبل از تنظیم طرحنامه، فیش‌برداری را انجام بدهید تا مسیر برایتان روشن‌تر شود.
مهم ترین ویژگی یک طرحنامه حرفه‌ای برای پایان نامه ارشد چیست؟
طرحنامه پایان نامه ارشد باید به صورتی نوشته شود که نیازی به انضمام دانشجو به آن نداشته باشد و هر کسی، حتی بدون پیش‌فرض، بتواند با آن ارتباط بگیرد و دقیقاً در جریان کار شما قرار بگیرد.
بنابراین بهتر است قبل از دادن طرحنامه به دانشگاه، آن را دست افراد مختلف بدهید تا ابهاماتش روشن بشود. اگر هنگام دادن طرحنامه خودتان به دیگران احساس کردید که نیاز است خودتان توضیحاتی را بدهید، بدانید که خوب طرح را تنظیم نکرده‌اید و باید بازنگری کنید.
حتی اگر قانون دانشگاه شما این باشد که شما در جلسه دفاع از طرحنامه حاضر باشید، باز هم نکته‌ای که گفتیم را در نظر بگیرید، چرا که طرز نوشته شدن طرحنامه، تأثیر بسزایی در برداشت اساتید شما از آن دارد.
چطور می‌توانم یک طرحنامه حرفه ای بنویسم؟
حتی اگر تابحال هیچ طرحنامه‌ای ننوشته‌اید جای نگرانی نیست! در نوشتار جامع طرحنامه: نقشه عملیات پایان نامه شما قدم به قدم نوشتن یک طرحنامه حرفه‌ای برای پایان نامه ارشد را قرار دادیم تا هیچ نقطه مبهمی برایتان باقی نماند.
در نوشتار فوق، نُه بخش را معرفی کرده‌ایم، که بعد مشخص کردن آنها میتوانید به راحتی یک طرحنامه حرفه‌ای را آماده کنید:
- موضوع و توضیح آن
- نوع تحقیق
- پیشینه شناسی و ضرورت تحقیق
- انواع پژوهش گروهی
- افراد و همکاران
- ساختار طرح مباحث
- زمانبندی تحقیق
- فهرست منابع
- نکات مهم در پیش نویسی
خان ششم: قلم (نگارش و زینت بخشی)
در بسیاری از نوشته‌ها، احساس می‌کنیم که در یک خیابان شلوغ قدم می‌زنیم. یک راننده یک دفعه تصمیم می‌گیرد که از لاین سرعت بزرگراه به مسیر کناری بکشد! بدون راهنما زدن و بدون اعلام خاصی، می‌پیچد و راننده‌های دیگر را درگیر و گمراه می‌کند و حتی به خطر می‌اندازد!
نوشتار ساختارمند نوشتاری است که مسیر، هدف و اجزای آن شفاف است. ما در این بخش به دنبال رسیدن به نوشتاری ساختارمند هستیم.
از آنجا که دستیابی به یک نوشتار ساختارمند کار پیچیده‌ای است، تلاش کردیم که به فرآیندی مرحله به مرحله دست پیدا کنیم که شخص با طی کردن گام‌های این فرایند، بتواند به نوشتاری ساختارمند برسد.
بعد از دستیابی به نوشتار اولیه، گام‌های دیگری برای تزیین نوشتار تعریف کردیم تا در نهایت، به یک نوشتار جامع، منسجم و زیبا دست پیدا کنید.
برای دستیابی به یک نوشته ساختارمند چه گام‌هایی را باید طی کنیم؟
شاید شما هم تمایل داشته باشید فوراً دست به قلم ببرید و نوشتن را شروع کنید، اما بهتر است این کار را مطابق یک مسیر راه شفاف انجام دهید.
ما در موسسه پیدا یک نقشه راه شفاف برای نوشتن یک متن ساختارمند طراحی کرده‌ایم. برای اینکه بتوانید یک متن زیبا و اثرگذار برای پایان نامه ارشد خودتان آماده کنید باید هفت گام زیر را به ترتیب طی کنید:
- گام اول: تعیین هدف
- گام دوم: تعیین مخاطب
- گام سوم: تعیین پیام‌ها
- گام چهارم: تعیین موضوع
- گام پنجم: تعیین قالب
- گام ششم: تعیین عنوان
- گام هفتم: تعیین سناریو کلی و جزئی
جزئیات این هفت گام به همراه راهنمای کامل زیبانویسی مختص پایان نامه ارشد را میتوانید در نوشتار جامع جعبه ابزار نویسندگی برای پایان‌نامه نویسی مطالعه بفرمایید.
خان هفتم: فرا پژوهش
قبول دارید که وقتی ما به صاحب یک نظریه خوش‌بین هستیم یا وقتی علاقه‌ای به نظریه خاصی داریم، شاید صد برابر بیشتر از اینکه در رد آن نظریه فکر کنیم، به فکر دفاع از آن نظریه هستیم؟
شاید بسیاری از توجیهات را که در امور دیگر نمی‌پذیریم در دفاع از آن نظریه بپذیریم و از بسیاری از نقاط ضعف و ابهام که در آن داریم، به خاطر این تمایل، صرف‌نظر کنیم.
و به عکس زمانی که چنین احساسی را به نظریه مقابل نداریم، به کوچک‌ترین نقاط ابهام و ضعف، اشکال وارد می‌کنیم!
هفتمین خان برای نوشتن پایان نامه ارشد، خان مدیریت عواطف، احساسات و تفکر است. مهارت مدیریت عواطف در حین پژوهش می‌تواند جلوی انحراف پژوهش شما را بگیرد، بنابراین اهمیت آن را نباید دست کم بگیرید.
سخن پایانی
اگر در حال نوشتن پایان نامه ارشد خودتان هستید و یا اینکه تصمیم گرفته‌اید به زودی فرایند نوشتن آن را شروع کنید، می توانید از فرمول هفت مرحله‌ای معرفی شده در این نوشتار (فرمول هفت‌خان تندپژوهی) استفاده کنید تا با بیشترین سرعت و کیفیت ممکن پایان نامه ارشد خودتان را بنویسید و گرفتار دوباره‌کاری نشوید.
اگر زمان کمی برای نوشتن پایان نامه‌تان باقی مانده، به شما پیشنهاد می کنیم در دوره جامع تندپژوهی شرکت کنید. با شرکت در این دوره میتوانید طی ده هفته (حدود 2.5 ماه) یک پایان نامه ارشد کاربردی را به طور کامل بنویسید و ارائه دهید.
بدون دیدگاه